วิทยานิพนธ์เรื่อง “การศึกษาหลักพุทธธรรมและคุณค่าที่ปรากฏในยันต์เทียนล้านนา:กรณีศึกษาเฉพาะในเขตอำเภอเมือง  จังหวัดลำปาง”  มีวัตถุประสงค์  ๓  ประการ  คือ  ๑. เพื่อศึกษาความเป็นมา  ประเภท  จุดประสงค์ในการทำและใช้ยันต์เทียน  ๒. เพื่อศึกษาหลักพุทธธรรมที่ปรากฎในยันต์เทียนล้านนา   ๓. เพื่อศึกษาความสำคัญและคุณค่าของยันต์เทียนกับวิถีชีวิตของคนล้านนา : โดยเฉพาะในเขตอำเภอเมือง  จังหวัดลำปาง

ผลการศึกษาพบว่า  ยันต์เทียนเป็นพิธีกรรมทางความเชื่อของคนล้านนาที่สืบทอดมาแต่โบราณ  ซึ่งไม่สามารถระบุให้แน่ชัดได้ว่ายันต์เทียนเกิดขึ้นมาแต่เมื่อใด  มีเพียงการสันนิษฐานว่ายันต์เทียนอาจจะสืบทอดมาจากลัทธิของศาสนาพราหมณ์โดยผ่านดินแดนพม่าและมอญเข้ามาสู่ล้านนาไทย   ยันต์เทียนล้านนา แบ่งเป็น  ๒  ประเภท  คือ  ประเภทที่หวังผลทางดี หรือฝ่ายขาว และประเภทที่หวังผลทางร้าย  หรือฝ่ายดำ  ยันต์เทียนล้านนามีจุดประสงค์ในการทำเพื่อเป็นการช่วยอนุเคราะห์ชาวบ้านที่มาขอความช่วยเหลือในเมื่อเกิดความทุกข์   และในการใช้นั้นมีจุดประสงค์หลัก ๓ ประการ คือ  ๑. บูชาเทียนเพื่อหลีกเคราะห์  ๒. บูชาเทียนเพื่อรับโชค  ๓. บูชาเทียนเพื่ออยู่วุฒิจำเริญ  หรือเสริมดวงชะตา 

หลักพุทธธรรมที่ปรากฏในยันต์เทียนล้านนา พบว่ายันต์เทียนล้านนามีหลักพุทธธรรมปรากฏอยู่จำแนกได้ ดังต่อไปนี้ คือ

ก. พุทธธรรมในยันต์เทียน ได้แก่ ไตรสรณคมน์ ไตรลักษณ์ อริยสัจ ๔ ทิฏฐธัมมิกัตถะ โพชฌงค์ ๗  พุทธคุณ ๙ บารมี ๑๐  และความไม่ประมาท  ซึ่งลักษณะของหลักพุทธธรรมที่ปรากฏในยันต์เทียนนั้น  เป็นการนำเอาส่วนที่สำคัญสรุปย่อเขียนเป็นยันต์เทียนขึ้นมาเพื่อเป็นอุบายวิธีในการเผยแผ่ธรรม  เช่น  อิ  สวา  สุ,  ทุ  ส  นิ  ม  เป็นต้น  

ข. พุทธธรรมสำหรับผู้ทำยันต์เทียนและผู้บูชายันต์เทียน ได้แก่ ไตรสิกขา บุญกิริยาวัตถุ ฆราวาสธรรม  สังคหวัตถุ ๔ พรหมวิหาร ๔  และอริยมรรคมีองค์ ๘ ซึ่งไม่ได้เขียนแทรกไว้ในยันต์เทียน   แต่จะเป็นการตั้งเป็นข้อปฏิบัติสำหรับผู้ทำยันต์เทียนและผู้จุดบูชายันต์เทียนได้ปฏิบัติตาม

ความสำคัญและคุณค่าของยันต์เทียนกับวิถีชีวิตของคนล้านนา   พบว่ายันต์เทียนล้านนามีความสำคัญและคุณค่าอยู่เป็นจำนวนมากที่อยู่คงคู่กับคนล้านนามาเป็นเวลายาวนาน  สรุปประเด็นสำคัญ ได้ดังนี้

ยันต์เทียนในฐานะเป็นเครื่องบูชา  ยันต์เทียนในฐานะเป็นภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม   ยันต์เทียนในฐานะเป็นกุศโลบายในการเผยแผ่ธรรม  ยันต์เทียนในฐานะเป็นเครื่องช่วยอนุเคราะห์ชาวบ้าน  ยันต์เทียนในฐานะเป็นพิธีกรรมความเชื่อท้องถิ่น

 คุณค่าของยันต์เทียนล้านนา  พบว่ายันต์เทียนมีคุณค่าต่อประวัติศาสตร์,สังคม ศาสนา  จิตใจ  และอักขระภาษา “อักษรธรรมล้านนา”   

หลักพุทธธรรมและคุณค่าที่ปรากฏในยันต์เทียน เป็นเสมือนเพชรที่ซ่อนอยู่ข้างใน โดยมีโครงสร้างคือยันต์เทียนห่อหุ้มเก็บไว้  รอวันหรือเวลาที่ใครจะนำไปใช้ให้ถูกต้องและเกิดประโยชน์สูงสุด

Download