การศึกษาวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์  ๓  ประการ  คือ  ๑)  เพื่อศึกษาพุทธวิธีการเผยแผ่พระพุทธศาสนา  ๒)  เพื่อศึกษาบทบาทการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของพระวิกรมมุนี  ๓)  เพื่อศึกษาความสัมพันธ์การเผยแผ่พระพุทธศาสนาของพระวิกรมมุนี  การศึกษาครั้งนี้เป็นการศึกษาในเชิงเอกสาร  (Documentary  Research)  โดยศึกษาข้อมูลจากพระไตรปิฎก  อรรถกถา  ฎีกา  หนังสือและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง  แล้วนำมาวิเคราะห์สรุปข้อมูลในเชิงพรรณนา

ผลการศึกษาพบว่า  ในพุทธวิธีการเผยแผ่พระพุทธศาสนา  พระพุทธองค์ทรงใช้วิธีการแสดงธรรม  การสนทนาเป็นโอกาสในการสอน  การตอบปัญหาธรรม  โดยทรงยับยั้งปัญหาไร้สาระและสอนสิ่งที่เป็นประโยชน์แก่ผู้ที่มาถามปัญหา  ทรงมีพุทธวิธีการสอนอย่างน่าอัศจรรย์  ทรงวิเคราะห์ผู้ที่จะสอน  จำแนกพระธรรมคำสอนให้เหมาะแก่ผู้ที่จะสอน  เมื่อเกิดพุทธบริษัทผู้นับถือพระพุทธศาสนามากขึ้น  พระองค์ทรงใช้พุทธวิธีในการบริหารที่เยี่ยมยอด  มีการบริหารจัดการอย่างเป็นระบบ  การวางแผนประกาศพระศาสนา  การจัดการองค์กรให้เป็นระเบียบ  การกระจายอำนาจการปกครอง  การบริหารบุคคลากรทรงมอบอำนาจความเป็นใหญ่ให้คณะสงฆ์  การอำนวยการ  การสั่งการในแต่ละครั้งจะทรงใช้แรงจูงใจมิได้บังคับ  ทรงปกครองแบบธรรมาธิปไตยในการกำกับดูแล  พุทธองค์ทรงใช้พระวินัยในการควบคุมดูแลคณะสงฆ์  ทรงสอนวิธีการปฏิบัติ  เพื่อเป็นแนวทางการปฏิบัติให้ถึงความพ้นทุกข์ที่แท้จริง  ทำให้ผู้ศึกษารู้ยิ่งเห็นจริงในธรรมที่ควรรู้ควรเห็น  เมื่อปฏิบัติก็พ้นทุกข์ได้จริง  จึงทำให้พระพุทธศาสนาเจริญรุ่งเรืองมาถึงปัจจุบัน

การศึกษาบทบาทการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของพระวิกรมมุนี  ทำให้ทราบถึงบทบาทของนักเผยแผ่ที่ดี  ต้องหมั่นศึกษาหาความรู้อยู่เสมอ  เพื่อให้มีความรู้จริง  ดูออก บอกได้  ทำเป็น  และการทำตนให้เป็นแบบอย่างที่ดี  เพื่อสร้างความศรัทธาเลื่อมใสให้กับผู้พบเห็น  สำคัญต้องมีปัญญาในการประยุกต์หลักธรรมคำสอนมาใช้ให้เหมาะสมกับบุคคล  กับสถานที่  กับงาน  กับเวลา  พระวิกรมมุนีมีรูปแบบและวิธีการในการเผยแผ่ที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวคือ  มีคำพูดคำคมที่มีคติสอนใจ  ทำให้ผู้ฟังสนใจ  รู้จักวิธีการใช้สื่อในการเผยแผ่หลักธรรมด้วยวารสารธรรมเล่มเล็กขนาดพกพา  อ่านง่ายข้อความกระชับ  ทำให้ผู้อ่านสามารถอ่านจบและเข้าใจได้ง่ายในระยะเวลาอันสั้น  การจัดทำหนังสือคู่มือการปฏิบัติธรรม  เพื่อให้เหมาะสมกับผู้ที่สนใจในการศึกษาปฏิบัติธรรม  ท่านได้พัฒนาวัดให้เป็นศูนย์กลางการเรียนรู้ธรรมและปฏิบัติธรรม

อิทธิพลของการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของพระวิกรมมุนี  ทำให้เกิดการพัฒนารูปแบบการเผยแผ่พระพุทธศาสนาให้มีความน่าสนใจยิ่งขึ้น ท่านได้ริเริ่มโครงการต่างๆ  ที่เป็นรูปแบบในการเผยแผ่พระพุทธศาสนาที่เหมาะสมกับสังคมปัจจุบัน  เช่น  โครงการฝึกอบรมพระนวกะ  โครงการฝึกอบรมพระมหัลกะ  โครงการบวชศีลจาริณี  โครงการฝึกอบรมนักเรียนนิสิตนักศึกษาและข้าราชการ  เปิดโอกาสให้ประชาชนทั่วไปได้ศึกษาปฏิบัติธรรม  เป็นต้น  รูปแบบการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของท่านได้มีการนำไปใช้ในการเผยแผ่พระพุทธศาสนาตามสถานที่ต่าง ๆ  มากมายในปัจจุบัน

โดยสรุปแล้วอาจกล่าวได้ว่า  พุทธวิธีการเผยแผ่พระพุทธศาสนามีการแสดงธรรมเป็นหลักสำคัญ  พุทธวิธีในการบริหารมีหลักธรรมาธิปไตยเป็นแนวทางการบริหารงานทางพระพุทธศาสนา  พุทธองค์ทรงสอนแนวทางการปฏิบัติเพื่อความพ้นทุกข์คือ  พระนิพพานเป็นเป้าหมายสูงสุด  พระวิกรมมุนีท่านได้นำพุทธวิธีมาประยุกต์ใช้ในการเผยแผ่พระพุทธศาสนา โดยสร้างรูปแบบการเผยแผ่ให้เหมาะสมกับสังคมปัจจุบัน  รักษาไว้ซึ่งหลัก  ปริยัติ  ปฏิบัติ  ปฏิเวธ  ทำให้พระพุทธศาสนาเจริญรุ่งเรืองในอนาคตสืบต่อไป

Download