วิทยานิพนธ์นี้ มีวัตถุประสงค์ในการวิจัย ๓ ประการ คือ ๑) เพื่อศึกษาประวัติความเป็นมาโครงสร้างและสภาพปัญหาของโรงเรียนวิถีพุทธบ้านโนนม่วง ๒) การสอนวิชาพระพุทธศาสนาในโรงเรียนวิถีพุทธของโรงเรียนบ้านโนนม่วง ๓) ผลการสอนวิชาพระพุทธศาสนาในโรงเรียนวิถีพุทธของโรงเรียนบ้านโนนม่วง การวิจัยครั้งนี้ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพโดยการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงพรรณนาและวิจัยภาคสนาม โดยวิธีการสัมภาษณ์ ผลจากการวิจัย มีดังนี้

                  โรงเรียนบ้านโนนม่วง เป็นหนึ่งในโรงเรียนวิถีพุทธที่ได้นำหลักพุทธธรรมทางพระพุทธศาสนาไปปรับใช้ในกิจกรรมต่างๆ เพื่อให้เยาวชนหรือนักเรียนในสถานศึกษามีคุณภาพที่ดียิ่งขึ้นและเพื่อเป็นการป้องปรามปัญหาต่างๆ ที่จะเกิดแก่เยาวชน เช่น ปัญหาอาชญากรรม ปัญหาการมีเพศสัมพันธ์ก่อนวัยอันควร โรงเรียนวิถีพุทธ เป็นโรงเรียนที่เน้นการบริหารศึกษาอย่างเป็นรูปธรรม ในด้าน ต่างๆ กล่าวคือ  มีโครงสร้างการบริหาร หลักสูตร  การเรียนการสอน  กิจกรรมการเรียนการสอน  ครูผู้สอน นักเรียน ซึ่งทุกกิจกรรมจะเน้นที่ ครูผู้สอนและนักเรียนเป็นสำคัญ  ตลอดจนมุ่งประเมินผลสัมฤทธิ์แก่นักเรียนในการจัดการเรียนการสอน โดยเน้นให้นักเรียนคิดเป็นทำเป็นหรือเป็นคนเก่ง ดีและมีสุข นอกจากนั้น ครูผู้สอนก็จะต้องเตรียมตัวให้พร้อมในการสอน  เช่น มีแผนการสอนที่รัดกุม  รู้จักการใช้สื่อการเรียนการสอน ตัวอย่าง เช่น การใช้สื่อการสอนวิชาพุทธประวัติอาจจะใช้เป็นภาพ สื่อทางวีดิทัศน์ แผ่นพับ พระพุทธรูป ศาสนสถาน เป็นต้น  เพื่อให้นักเรียนเข้าใจมากยิ่งขึ้น ทั้งนี้ ครูผู้สอนวิชาพระพุทธศาสนา ควรมีคุณสมบัติที่เหมาะสม

                  การสอนวิชาพระพุทธศาสนาในโรงเรียนวิถีพุทธของโรงเรียนบ้านโนนม่วง พบว่าได้ยึดหลักวิธีการเสริมสร้างศรัทธาแก่ผู้เรียนด้วยการปลูกฝังด้วยโอวาท ๓ คือ ไม่ทำชั่ว ทำแต่ดี ชำระจิตให้บริสุทธิ์ เน้นให้เกิดการเรียนรู้ที่ตัวผู้เรียน และ เป็นโรงเรียนขนาดเล็ก        มีนักเรียนจำนวน ๓๗๒ และผู้บริหาร ครูสอนจำนวน ๒๐ รูป/คน รวมทั้งครูพระสอนศีลธรรมในโรงเรียนด้วย นักเรียนส่วนใหญ่ เป็นคนในพื้นที่บ้านโนนม่วงและบ้านใกล้เคียง แต่ปัญหาที่สถานศึกษาประสบอยู่เสมอ คือ ผู้ปกครองย้ายนักเรียน นักเรียนติดเกมส์  หนีเรียน ไปเที่ยวในตัวเมืองขอนแก่น โดยครูและผู้ปกครองเห็นว่าจะต้องร่วมมือกันในการป้องปรามและดูแลเอาใจใส่ ครูพระสอนศีลธรรม จึงเป็นที่พึ่งแก่สถานศึกษาในการอบรม ให้ความรู้ศีลธรรมแก่นักเรียน ด้วยเหตุนี้ ครูพระสอนศีลธรรม จึงมีคุณสมบัติที่ตรงกับสาขาวิชาพระพุทธศาสนา เพื่อให้ความรู้ต่างๆ แก่นักเรียนอย่างครบถ้วน และเป็นแบบอย่างที่ดีแก่นักเรียนในแง่บุคคลแบบอย่างทางสังคม  ส่วนโครงสร้างและการบริหารงานของโรงเรียนวิถีพุทธบ้านโนนม่วง แบ่งออกเป็น ๔ ด้าน คือ บริหารงานทั่วไป ฝ่ายบริหารงานงบประมาณ ฝ่ายบริหารงานบุคคล ฝ่ายบริหารงานวิชาการ

                  ผลการสอนวิชาพระพุทธศาสนาในโรงเรียนวิถีพุทธของโรงเรียนบ้านโนนม่วง พบว่า ผลการสอนวิชาพระพุทธศาสนา ผลของการจัดกิจกรรมส่งเสริมการสอน  ผลการเรียนรู้สู่การปฏิบัติและผลของกิจกรรมการทำบุญในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา  กิจกรรมต่างๆ เหล่านี้  ทำให้นักเรียนได้พัฒนาตนตามหลักพุทธธรรมต่างๆ อย่างใกล้ชิดและต่อเนื่อง  ทำให้นักเรียนมีพฤติกรรมที่พึงประสงค์ กล่าวคือ  มีประสิทธิภาพในการเรียนการสอนดียิ่งขึ้น   รู้จักการปรับตัวเข้ากับสังคมและกลุ่มเพื่อนได้ดี  รู้จักยับยั้งอารมณ์ฝ่ายอกุศลที่แสดงออกทางกาย วาจา เช่น ไม่ฆ่าสัตว์ ไม่ทะเลาะกับเพื่อนๆ  ไม่ทำความเดือดร้อนแก่ผู้ปกครองและชุมชน   รู้จักกตัญญูกตเวทีต่อผู้ปกครองและสถานศึกษา  ประพฤติตนเป็นคนอ่อนน้อมถ่อมตน มีจิตใจร่าเริงแจ่มใสไม่หดหู่  มีความเมตตาต่อเพื่อนๆ และคนอื่น   รู้จักมารยาทเรียบร้อยดีงามทางสังคมไทย  แต่งกายเรียบร้อย มีวาจาสุภาพ  ให้ความเคารพบูชาผู้มีพระคุณ รับผิดชอบในงานที่ได้รับมอบหมาย ตรงต่อเวลา ลดเลิกละสิ่งเสพติดให้โทษ         ซึ่งเป็นเหตุให้เสียทรัพย์ เสียสุขภาพ

download