วิทย านิพนธ์เล่มนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาห น้าที่ของผู้อุปัฏฐากในพระพุทธศาสนาเถรวาท โดยเน้นการทำหน้าที่ของผู้อุปัฏฐากระหว่างพระอุปัชฌาย์กับสัทธิวิหาริก อาจารย์กับอันเตวาสิก และหน้าที่ของผู้อุปัฏฐากที่อุบาสกอุบาสิกาได้กระทำแก่พระสงฆ์ และศึกษาบุคคลผู้เป็นตัวอย่างในการทำหน้าที่ผู้อุปัฏฐาก คือ พระอานนท์เถระอนาถบิณฑิกเศรษฐี หมอชีวกโกมารภัจ และนางวิสาขามหาอุบาสิกาผลการวิจัยพบว่า การทำหน้าที่ผู้อุปัฏฐากมีความเป็นมาตั้งแต่พระโพธิสัตว์เสด็จออกผนวชบำเพ็ญเพียรอยู่ได้มีปัญจวัคคีย์คอยปรนนิบัติรับใช้ เมื่อพระพุทธศาสนาเจริญรุ่งเรืองมีผู้เข้ามาบวชในพระพุทธศาสนามากขึ้นตามลำดับ พระพุทธเจ้าทรงอนุญาตให้พระสงฆ์มีพระอุปัชฌาย์ อาจารย์ และทรงกำหนดข้อปฏิบัติต่อกันและกัน คือ การทำหน้าที่ผู้อุปัฏฐากการทำหน้าที่ผู้อุปัฏฐากของอุบาสกอุบาสิกาที่ได้กระทำต่อพระสงฆ์ มีความเป็นมาพร้อมกับพระพุทธศาสนาแผ่เข้าไปถึง การทำหน้าที่ผู้อุปัฏฐากพระสงฆ์มีวัตถุประสงค์หลัก เพื่อให้พระอุปัชฌาย์อาจารย์ได้รับความสะดวก ส่วนผู้ทำหน้าที่อุปัฏฐากก็หวังเพื่อให้พระอุปัชฌาย์อาจารย์อบรมสั่งสอน และนอกจากนั้นพระสงฆ์ต้องช่วยเหลือ และพึ่งพาอาศัยกันตามที่พระวินัยที่ทรงบัญญัติไว้ การทำหน้าที่ผู้อุปัฏฐากของอุบาสกอุบาสิกาที่ได้กระทำต่อพระสงฆ์เพื่อให้พระสงฆ์ได้รับความสะดวก และเพื่อจะได้รักษาศีล ปฏิบัติธรรม ตามคำแนะนำของพระสงฆ์บุคคลที่เป็นตัวอย่างในการทำหน้าที่ผู้อุปัฏฐาก คือ พระอานนท์ ท่านได้ทำหน้าที่ด้วยความเสียสละและฉลาด ไม่หวังผลประโยชน์ เป็นผู้มีความเลื่อมใสเป็นอย่างยิ่งในพระพุทธเจ้าได้รับการยกย่องจากพระพุทธเจ้าว่า เป็นเลิศกว่าภิกษุทั้งหลายผู้ทำหน้าที่อุปัฏฐาก ท่านอนาถบิณฑิกลิขสิทธิ์เป็นของมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัยเศรษฐีเป็นผู้เลื่อมใสในพระพุทธศาสนาอย่างมั่นคง เอาใจใส่ต่อการบำรุงพระพุทธศาสนา ในด้านต่าง ๆโดยเฉพาะด้านการทำหน้าที่ผู้อุปัฏฐากพระสงฆ์ ท่านได้กระทำอย่างดียิ่งจนรับการยกย่องจากพระพุทธเจ้าว่าเป็นเลิศกว่าอุบาสกทั้งหลายในการถวายทาน นางวิสาขามหาอุบาสิกาท่านเป็นผู้เอาใจใส่ในการทำหน้าที่ผู้อุปัฏฐากพระสงฆ์ในด้านต่าง ๆ เช่น ถวายผ้าอาบน้ำฝน ถวายข้าวยาคู ยารักษาโรค เป็นต้น เป็นผู้ขวนขวายในการบริจาคทานเป็นอย่างมากจนได้รับการยกย่องจากพระพุทธเจ้าว่า เป็นเลิศกว่าอุบาสิกาทั้งหลายด้านการถวายทาน หมอชีวกโกมารภัจ ท่านเป็นตัวอย่างในด้านการแพทย์ เป็นหมอผู้ยิ่งใหญ่ตลอดกาลเป็นคนดี เอาใจใส่ในการทำหน้าที่
ผู้อุปัฏฐากพระสงฆ์ด้วยการถวายการรักษาพยาบาลพระสงฆ์ เป็นหมอประจำพระพุทธเจ้าเป็นอุบาสกผู้ให้การอุปถัมภ์บำรุงพระพุทธศาสนา เป็นผู้มีศีลธรรมและจริยธรรมอย่างสมบูรณ์การประยุกต์ใช้หน้าที่ผู้อุปัฏฐากในสังคมปัจจุบัน เป็นประโยชน์แก่ปัจเจกบุคคลและ ในระดับกว้าง ฝ่ายสถาบันพระสงฆ์เริ่มตั้งแต่ในอาวาสเดียวกันขยายออกไปยังองค์กรสงฆ์ทั้งหมดตามโครงสร้างการปกครองของคณะสงฆ์โดยให้มีความเคารพ ปฏิบัติชอบต่อกันตามฐานะส่วนฝ่ายคฤหัสถ์เริ่มตั้งแต่สังคมหน่วยย่อยที่สุดตามระบบโครงสร้างทางสังคม คือครอบครัว จนถึงเครือญาติ ชุมชน หมู่บ้าน หรือสังคมส่วนอื่น ๆ ที่มีขนาดใหญ่ให้มีการทำหน้าที่ของตนเอง อย่างถูกต้องเหมาะสมก็จะอยู่ร่วมกันอย่างผาสุกบท
Download :  255055.pdf