บทคัดย่อ

วิทยานิพนธ์เรื่องนี้ มีวัตถุประสงค์ ๓ ประการ คือ เพื่อศึกษาประวัติความเป็นมาของ อชิตมาณพ เพื่อศึกษาหลักธรรมในอชิตมาณวปัญหาที่ปรากฏในคัมภีร์พุทธศาสนาเถรวาท เพื่อศึกษาหลักการเจริญวิปัสสนาภาวนาในอชิตมาณวปัญหา โดยศึกษาข้อมูลจากคัมภีร์พระไตรปิฎก อรรถกถา ฎีกา และปกรณ์วิเสสอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง เช่น คัมภีร์วิสุทธิมรรค เป็นต้น จากการศึกษาพบว่า

อชิตมาณพเกิดในตระกูลพราหมณ์ เป็นบุตรของอัคคาสนียพราหมณ์ในรัชสมัยของพระเจ้ามหาโกศล ท่านจบไตรเพทแล้วบวชเป็นดาบสไปอยู่กับพาวรีพราหมณ์ที่กปิตถารามริมฝั่งแม่น้ำโคธาวรี ท่านเป็นหัวหน้าคณะใน ๑๖ ศิษย์ผู้ใหญ่ของพาวรีพราหมณ์ อชิตมาณพนี้มีศิษย์บริวาร ๑,๐๐๐ คน ต่อมาพาวรีพราหมณ์ประชุมศิษย์แล้วส่งให้ไปทูลถามปัญหากับพระผู้มี-พระภาคเจ้าที่ปาสาณกเจดีย์ แคว้นมคธ โดยอชิตมาณพทูลถามปัญหาเป็นคนแรก เมื่อพระผู้มี-พระภาคเจ้าทรงวิสัชชนาปัญหาจบลง อชิตมาณพและบริวารได้บรรลุเป็นพระอรหันต์

อชิตมาณวปัญหาเป็นหนึ่งในโสฬสปัญหา ซึ่งปรากฏอยู่ในพระไตรปิฎก เล่มที่ ๒๕ คือ ขุททกนิกาย สุตตนิบาต และ เล่มที่ ๓๐ คือ ขุททกนิกาย จูฬนิทเทส อชิตมาณวปัญหานั้นเป็นปัญหาที่ทูลถามเกี่ยวกับโลก ธรรมเครื่องป้องกันกระแส นามรูป การดำเนินชีวิตของพระอรหันต์ และ พระเสขะ ซึ่งมีทั้งหมด ๘ คาถา โดยอชิตมาณพทูลถาม ๔ คาถา พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสตอบ ๔ คาถา

ในอชิตมาณวปัญหาพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดงแนวทางในการเจริญวิปัสสนาไว้ กล่าวคือทรงแสดงกระบวนการเกิดทุกข์ ด้วยพระดำรัสว่า อวิชชาเป็นเครื่องหุ้มห่อโลก และทรงแสดงวิธีการดับทุกข์ไว้ ด้วยพระดำรัสว่าสติเป็นเครื่องกั้นกระแสเหล่านั้นได้ ปัญญาตัดกระแสเหล่านั้นได้ เพราะเหตุนั้น การเจริญวิปัสสนาภาวนาตามนัยที่พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดงไว้ใน การวิสัชชนาปัญหาของอชิตมาณพนั้นจึงเป็นเหตุให้ทำที่สุดแห่งทุกข์ได้

ดาวน์โหลด