บทคัดย่อ

             สารนิพนธ์นี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาโอฆะในพระสุตตันตปิฏกและวิเคราะห์หลักธรรม ที่ใช้เป็นเครื่องข้ามโอฆะ เป็นการศึกษาเชิงคุณภาพด้วยการศึกษาข้อมูลจากพระไตรปิฎก เอกสารวิชาการทางพระพุทธศาสนาและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องแล้วนำเสนอผลการศึกษาด้วยวิธีการพรรณนาเชิงวิเคราะห์

ผลการวิจัยพบว่า คำว่า โอฆะ เป็นการเรียกชื่อของกิเลสประเภทหนึ่ง ซึ่งหมายถึง ห้วงน้ำใหญ่ที่ข้ามได้ยาก ห้วงน้ำในวัฏฏะการเวียนว่ายตายเกิด และเป็นเครื่องผูกของ  ความเกิด ความแก่ ความเจ็บ ความตาย ความพรัดพาก ความพิไรรำพัน ห้วงน้ำใหญ่ที่ผูกพันมนุษย์ ๔ อย่าง คือ ความอยากในกามคุณ ความอยากในภพ ความยึดมั่นถือมั่นในตัวตน ความไม่รู้ในทุกข์ ห้วงน้ำใหญ่ที่ผูกพันมนุษย์ ๕ คือ กิเลสที่รับรู้ได้ทางทวารทั้ง ๕ คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย และห้วงน้ำใหญ่ที่ผูกพันมนุษย์ ๖ หมายถึง กิเลสที่รับรู้ได้ทางทวารทั้ง ๖ คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ

หลักธรรมที่ใช้เป็นเครื่องข้ามโอฆะ ได้แก่ การเจริญอริยมรรคมีองค์ ๘ การละสังโยชน์ ๑๐ และเจริญอินทรีย์ ๕  ฉลาดในการพิจารณาองค์ธรรมที่เป็นเหตุปัจจัยอาศัยกันเกิดขึ้น หรือ การไม่ยึดมั่นถือมั่นในสัญญาทั้งหลาย การไม่หยุดจมอยู่ในกองกิเลส และไม่พยายามทำตัวเองให้ลำบาก เป็นผู้ยึดมั่นในศรัทธาหรือศรัทธาวิมุต เป็นผู้ไม่มีอะไร ๆ เป็นเครื่องปรุงแต่ง มีสติ ไม่มีความอาลัย รู้ทั่วธรรม มีปกติเพ่งพินิจอยู่ด้วยฌานที่ ๔ หลักธรรมทั้งหมดนี้ ใช้เป็นเครื่องข้ามโอฆะซึ่งปรากฎในพระสุตตันตปิฎกตามที่กล่าวแล้ว

ดาวน์โหลด