ชาดกเป็นคำสอนส่วนหนึ่ง ในนวังคสัตถุศาสน์ อันเป็นคำสอนส่วนที่แสดงพระจริยวัตรของพระโพธิสัตว์ที่ได้เคยประพฤติมาแล้วในอดีตชาติ มีจำนวน ๕๕๐ ชาดกเป็นพระธรรมเทศนาที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงตามเหตุที่เกิดขึ้น คล้ายกับพระสูตรทั้งหลายซึ่งจัดเป็นคัมภีร์หนึ่งเรียกว่า ชาดกบาลี ที่พระสังคีติกาจารย์ทั้งหลายได้รวบรวมสังคายนาจัดเป็นหมวดหมู่เรียกว่า นิบาตชาดกส่วนปัญญาสชาดก คือชาดก ๕๐ เรื่องนั้น เป็นชาดกนอกนิบาต เป็นวรรณกรรม
ที่พระภิกษุสงฆ์ในยุคหลัง ซึ่งเป็นชาวล้านนาที่มีความรู้ภาษาบาลีแต่งเลียนแบบชาดกอรรถกถาแสดงเหตุเกิดในปัจจุบันของเรื่อง และเล่าเรื่องในอดีตชาติของบุคคลในชาติปัจจุบันที่เป็นเหตุให้ทรงแสดงชาดก จบลงด้วยพระพุทธเจ้าทรงแสดงคาถาเป็นคติธรรมให้ผู้ฟังนำไปประพฤติปฏิบัติการวิจัยครั้งนี้ เป็นการวิจัยปัญญาสชาดก เรื่องที่ ๑-๔ เป็นการตรวจสอบชำระและศึกษาเชิงวิเคราะห์ปัญญาสชาดกอักษรขอม เป็นบาลีอักษรไทย พร้อมทั้งวิเคราะห์หลักธรรมและคติธรรมผลการวิจัย พบว่า สำนวนภาษาบาลี มีรูปประโยคและคำศัพท์แตกต่างจากภาษาบาลีฉบับมาตรฐาน ซึ่งเกิดจากความผิดพลาดในการแต่ง หรือจากการจารผิดคัดลอกผิดสืบต่อกันมา ส่วนหลักธรรมมี ๒ ระดับ คือ โลกิยธรรมและโลกุตตรธรรม นอกจากนั้นยังปรากฏคติความเชื่อตามหลักธรรม ในพระพุทธศาสนากับความเชื่อดั้งเดิมที่ถือปฏิบัติกันมาแต่โบราณ

Download : 254843.pdf