บทคัดย่อ

วิทยานิพนธ์นี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาพุทธจริยาที่ปรากฏในคัมภีร์พระพุทธศาสนา เพื่อศึกษาพุทธจริยากับพระธรรมวินัยที่เกี่ยวข้อง และเพื่อศึกษากรณีศึกษาพุทธจริยาที่ปรากฏในพุทธกิจ ๔๕ พรรษา การศึกษาครั้งนี้เป็นการศึกษาวิจัยเชิงคุณภาพ ซึ่งเน้นการวิจัยทางเอกสาร ผลของการศึกษามีดังต่อไปนี้

จากการศึกษาพบว่า พุทธจริยา หมายถึงพระจริยาในการบำเพ็ญประโยชน์ของพระพุทธเจ้าโดยมีลักษณะ  ๒ ประการ คือ พุทธคุณ ๓ และพุทธจริยาในการปฏิบัติพุทธกิจประจำวัน ๕ ประการ พุทธจริยามี ๓ ประเภท คือ โลกัตถจริยา ญาตัตถจริยา และพุทธัตถจริยา ความสำคัญของพุทธจริยาในพุทธคุณ ๓ ประการและในพุทธกิจประจำวัน ๕ ประการ จะบ่งบอกถึงพระคุณสมบัติของพระพุทธเจ้าที่ควรน้อมนำมาประพฤติปฏิบัติว่าทรงสอนสิ่งที่เป็นจริงเป็นประโยชน์ด้วยเมตตามุ่งประโยชน์เพื่อผู้อื่นเท่านั้น ทรงเข้าใจในสิ่งที่สอนอย่างถ่องแท้สมบูรณ์ มีหลักการสอนที่ดี ทรงปฏิบัติจริงได้อย่างที่ทรงสอนและทรงเป็นตัวอย่างที่ดี ทรงมีพระบุคลิกภาพที่โน้มน้าวจิตใจให้เลื่อมใสเคารพศรัทธา

พุทธจริยาในการบัญญัติพระธรรมวินัยและข้อปฏิบัติที่เกี่ยวข้องกับพระวินัยจะแสดงความสัมพันธ์ระหว่างพุทธจริยากับพระธรรมวินัย การบำเพ็ญพุทธจริยาย่อมก่อให้เกิดหลักการ หลักธรรมต่างๆและข้อบัญญัติทางพระพุทธศาสนา พุทธจริยาในการเผยแผ่และวางรากฐานแห่งคำสอนของพระพุทธเจ้า ทรงใช้วิธีการเข้าหาผู้นำในชุมชนและทรงกำหนดการปฏิรูปคำสอนด้วยพระองค์เองเพื่อทำให้คนเข้าใจง่ายขึ้นด้วยแนวคิดและข้อคิดที่แยบคายและเฉียบคม  ซึ่งสามารถที่จะน้อมนำพุทธจริยามาปฏิบัติได้อย่างเหมาะสมกับยุคสมัยได้ตลอดเวลาโดยไม่มีการล้าสมัย  สามารถที่จะนำมาสร้างสันติภาพในท่ามกลางความคิดเห็นที่แตกต่างกันด้วยสันติวิธี  

ในเรื่องพุทธจริยาที่ปรากฏในพุทธกิจ ๔๕ พรรษามีดังนี้ คือในวิธีปฏิบัติเพื่ออนุเคราะห์แก่ชาวโลกหรือโลกัตถจริยา ในพรรษาแรกหลังจากตรัสรู้ทรงส่งพระสาวกให้          แยกย้ายกันไปประกาศพระศาสนาแหล่งละ  ๑  องค์ เพื่อประโยชน์และความสุขแก่ชนหมู่มาก  เป็นการแสดงว่าพระพุทธศาสนาเป็นศาสนาของมวลมนุษยชาติ ในวิธีปฏิบัติอนุเคราะห์แก่พระญาติหรือ   ญาตัตถจริยา  ทรงแสดงธรรมโปรดพระประยูรญาติเป็นการแสดงถึงความกตัญญูที่มีต่อ           พระราชบิดาพระราชมารดาของพระพุทธองค์และการสงเคราะห์ญาติเป็นมงคลสูงสุด  และ         ในวิธีปฏิบัติอนุเคราะห์โดยฐานเป็นพระพุทธเจ้าหรือพุทธัตถจริยา ทรงปฏิบัติหน้าที่ของพระพุทธเจ้าอย่างสมบูรณ์แบบที่สุดจนเป็นที่ปรากฏว่าพระพุทธเจ้าทรงเป็นพระบรมครูที่         ยอดเยี่ยมที่สุดในโลก คือเป็นครูของมนุษย์และเทวดาทั้งปวง

ดาวน์โหลด