บทคัดย่อ

                  วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์ ๓ ประการ คือ (๑) เพื่อศึกษาความเป็นมาและปัญหาของมาตุคามในมาตุคามสังยุต (๒) เพื่อวิเคราะห์หลักธรรมที่ปรากฏในมาตุคามสังยุต (๓) เพื่อเสนอแนวทางปฏิบัติของสตรีไทยตามที่ปรากฏในมาตุคามสังยุต

                  ผลการวิจัยพบว่า มาตุคามสังยุต คือ ประมวลพระสูตรที่เกี่ยวกับมาตุคาม (ผู้หญิง) มี ๓๔ สูตร แบ่งเป็น ๓ วรรค พระพุทธองค์แสดงแก่พระอนุรุทธเถระ ๒๐ สูตร แสดงแก่หมู่ภิกษุ ๑๔ สูตร เนื้อหาโดยรวมเป็นการตอบคำถามเกี่ยวกับมาตุคาม เพื่อให้ภิกษุเข้าใจธรรมชาติของมาตุคาม ทั้งเรื่องความแตกต่างทางร่างกาย สภาพจิตใจและทัศนคติที่สังคมมีต่อมาตุคาม อันจะทำให้ทราบถึงสถานภาพและบทบาทมาตุคามในแง่มุมต่างๆ และทำให้ทราบทัศนะที่พระพุทธศาสนามีต่อมาตุคามในฐานะเป็นบุคคลสำคัญของครอบครัวและสังคม

                  หลักธรรมในมาตุคามสังยุตสามารถจำแนกตามสาระสำคัญออกเป็น ๔ ด้าน คือ (๑) หลักธรรมที่เกี่ยวกับทัศนคติและลักษณะชีวิตของมาตุคาม กล่าวถึงคุณสมบัติของมาตุคาม ๕ อย่าง คือ รูปสวย มีทรัพย์ มีญาติพี่น้อง มีบุตร และมีศีล คุณสมบัติ ๕ อย่างนี้ พระพุทธศาสนาให้ความสำคัญกับเรื่องศีลมากที่สุด (๒) หลักธรรมที่เกี่ยวกับความเป็นอยู่ของมาตุคาม กล่าวถึงวิถีชีวิตของมาตุคามที่สังคมกำหนด คือ ตอนเด็กต้องได้รับการเลี้ยงดูจากพ่อแม่ เมื่อโตเป็นสาวก็นิยมแต่งงานมีครอบครัว และต้องทำหน้าที่รับผิดชอบความเป็นอยู่ของคนในครอบครัว ดังนั้น พระพุทธองค์จึงสอนให้คนในครอบครัวตอบแทนมาตุคามด้วยการดูแลความเป็นอยู่และยกย่องให้เกียรติ (๓) หลักธรรมที่เกี่ยวกับความปรารถนาของมาตุคาม กล่าวถึงคุณสมบัติที่พึงประสงค์ของทั้งผู้หญิงและผู้ชาย ในส่วนของชีวิตครอบครัวนั้น มาตุคามส่วนมากปรารถนาจะเกิดในครอบครัวที่เหมาะสม ได้แต่งงานกับผู้ชายที่เหมาะสม ได้สามีที่ซื่อสัตย์ ไม่นอกใจ มีทายาทไว้สืบสกุล และครองใจสามีไว้ได้ พระพุทธองค์ตรัสว่า ความปรารถนานี้จะเกิดขึ้นง่ายแก่มาตุคามที่ได้ทำบุญไว้มากเท่านั้น (๔) หลักธรรมที่เกี่ยวกับคติภพของมาตุคาม กล่าวถึงมาตุคามที่จะทำดีหรือชั่วตามกิเลสหรือธรรมะที่อยู่ในใจ หากเป็นคนมีศรัทธา ละอายต่อการทำชั่ว กลัวผลของบาป ไม่โกรธ และมีปัญญา ก็จะทำแต่ความดี หลังจากเสียชีวิตแล้วก็จะได้ไปเกิดในสุคติภูมิ

ดาวน์โหลด