วิทยานิพนธ์นี้  ผู้วิจัยมีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาหลักสังคหวัตถุ ๔ที่หัตถกคหบดีนำไปใช้ที่ปรากฏในพระสุตตันตปิฏก  ศึกษาชีวประวัติความเป็นมาทั้งในอดีตชาติและปัจจุบันชาติ ที่ทำให้หัตถกคหบดีเป็นผู้มีคุณธรรมและปัญญาอันยอดยิ่ง สามารถบรรลุธรรมเป็นอริยบุคคลขั้นอนาคามีแม้ว่าหัตถกคหบดีเป็นเพียงอุบาสก แต่มีความสามารถในการนำหลักธรรมออกเผยแผ่ทำให้พุทธศาสนิกชนเลื่อมใสศรัทธา และเป็นที่ยำเกรงของเหล่าอุบาสก   อุบาสิกา  หัตถกคหบดีเปรียบเหมือนเสาหลักของพระพุทธศาสนา วิธีการของการแสดงธรรมอันยอดยิ่ง ทำให้ท่านได้รับการแต่งตั้งจากพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ให้เป็นเลิศในด้านผู้สงเคราะห์ด้วยหลักธรรมสังคหวัตถุ ๔

                    หลักสังคหวัตถุที่หัตถกคหบดีที่ปรากฏในพระสุตตันตปิฎก พบว่า ดังที่หัตถกอุบาสกได้กราบทูลตอบพระพุทธเจ้าว่า  ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ข้าพระองค์รู้ว่าผู้นี้ควรสงเคราะห์ด้วยทาน  ข้าพระองค์ก็สงเคราะห์ด้วยทาน  ผู้นี้ควรสงเคราะห์ด้วยวาจาอ่อนหวานข้าพระองค์ก็สงเคราะห์ด้วยวาจาอ่อนหวาน  ผู้นี้ควรสงเคราะห์ด้วยการประพฤติสิ่งที่เป็นประโยชน์ข้าพระองค์ก็สงเคราะห์ด้วยการประพฤติสิ่งที่เป็นประโยชน์  ผู้นี้ควรสงเคราะห์ด้วยการวางตัวเสมอ ข้าพระองค์ก็สงเคราะห์ด้วยการวางตัวเสมอ  ทำให้หัตถกอุบาสกได้รับเอตทัคคะผู้เลิศทางการสงเคราะห์บริษัทด้วยสังคหวัตถุ ๔

                   แนวทางการนำหลักสังคหวัตถุที่หัตถกคหบดีมาใช้ในชีวิตประจำวันพบว่า(๑)การดำรงชีวิตหัตถกคหบดีเป็นผู้ซึ่งมีเป้าหมายในการดำเนินซึ่งพุทธศาสนิกชนทั้งหลายควรเอาเป็นเยี่ยงอย่าง(๒)การประกอบอาชีพยึดคติธรรมเป็นฐานสำคัญในการงานที่ตนเองกระทำอยู่อย่างสม่ำเสมอเพื่อให้บรรลุผลสำเร็จอาชีพของตน(๓)การอยู่ร่วมกับสังคมมีความจำเป็นมากในการใช้ชีวิตโดยเฉพาะการอยู่ร่วมกันในสังคมหัตถกคหบดีก็สามารถอยู่ในสังคมอย่างมีความสุขและยังได้รับคำสรรเสริญยกย่องจากพระพุทธองค์ว่าเลิศกว่าอุบาสกทั้งหลายในด้านการสงเคราะห์สังคหวัตถุ ๔ (๔) การเผยแผ่คำสอนของพระพุทธศาสนา หัตถกคหบดีใช้หลักสังคหวัตถุ ๔ มาใช้ในการดำเนินชีวิตเป็นหลักธรรมส่องทาง อันส่งผลให้ท่านประสบกับความสุข  ความเจริญ  และความสำเร็จแม้ท่านสิ้นไปก็ยังได้รับเสวยความสุขในพรหมโลกตราบนานเท่านานทีเดียว  ดังนั้น อุบาสกและอุบาสิกาไม่ว่าในปัจจุบันหรืออนาคตควรศึกษาบทบาทแล้วนำเอาคุณธรรมของหัตถกคหบดีมาประยุกต์ใช้ให้เกิดประโยชน์ทั้งต่อตนเอง ครอบครัวและสังคมเพราะหลักธรรมสังคหวัตถุ  ๔ ประการ มาใช้ในการดำรงชีวิต ทั้งการประกอบอาชีพ การอยู่ร่วมกับสังคม และ การเผยแผ่หลักธรรมสังคหวัตถุ  ๔ โดยเฉพาะอย่างยิ่งควรศึกษาหลักธรรมคำสอนให้ได้รับความสุข  แล้วน้อมมาช่วยเผยแผ่พระพุทธศาสนาให้รุ่งเรืองสืบต่อไป

ดาวน์โหลด