วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา  (๑) ความเป็นมาของสามเณรผู้เป็นเหล่ากอแห่งสมณะในพระพุทธศาสนาเถรวาท  (๒) สภาพปัจจุบันและปัญหาของสามเณรผู้เป็นเหล่ากอแห่งสมณะในสังคมไทย  และ(๓) แนวทางการแก้ไขการสืบต่ออายุพระพุทธศาสนาของสามเณรผู้เป็นเหล่ากอแห่งสมณะในสังคมไทยปัจจุบัน  ผลการศึกษาพบว่า

๑. สามเณรคือเหล่ากอแห่งสมณะ  เป็นบรรพชิตในพระพุทธศาสนา  บรรพชาด้วยไตรสรณคมน์  ถือสิกขาบท ๑๐  และกิจวัตรบางอย่าง  มีอายุไม่ครบ ๒๐ ปีบริบูรณ์  พระพุทธองค์ทรงอนุญาตบวชราหุลเป็นสามเณรรูปแรก  ทรงชี้แนะวัตถุประสงค์  กำหนดคุณสมบัติ  วางระเบียบวิธีการบรรพชา  และบัญญัติสิกขาบทสำหรับสามเณรการปกครองเป็นภาระหน้าที่ของพระอุปัชฌาย์อาจารย์และพระภิกษุทั้งหลายมีสามเณรอนุพุทธะตรัสรู้ตามพระสัมมาสัมพุทธเจ้า  ปรากฏในพระไตรปิฎกและคัมภีร์พระพุทธศาสนาอื่นๆ  อยู่อีกจำนวนหนึ่ง  ซึ่งนับเป็นศาสนทายาทที่สำคัญเป็นอย่างยิ่ง

๒. จากสภาพปัจจุบันยังมีชาวพุทธในเขตชนบทที่ยังคงส่งเสริมให้บุตรหลานบวชเรียนเป็นสามเณรแม้ไม่มากดังเช่นในอดีตเนื่องจากมีฐานะทางเศรษฐกิจไม่ค่อยจะดี  ไม่สามารถที่จะส่งบุตรหลานของตนไปเรียนในสถานศึกษาของรัฐได้  จำเป็นต้องหันมาอาศัยบวชเรียนที่จะให้บุตรหลานของตนได้รับการศึกษาและเป็นการเลื่อนฐานะทางสังคมด้วยทางคณะสงฆ์ไทยได้มองเห็นถึงความสำคัญทางด้านการศึกษาจึงได้จัดระบบการศึกษาทั้งแผนกนักธรรม-บาลีและแผนกสามัญศึกษาโดยมีสำนักเรียนวัดและคณะจังหวัดเป็นผู้ดำเนินการและจากสภาพปัญหาหลายๆด้านทำให้ต้องหันมาหาทางป้องกันและแก้ไขโดยเฉพาะปัญหาที่ทำให้จำนวนสามเณรลดจำนวนลง  เช่น  การจัดการศึกษาของรัฐ  การจัดการศึกษาของคณะสงฆ์เป็นต้นแม้ว่าโดยสรุปแล้วการหาผู้ที่จะมาบวชนั้นยากขึ้นทุกทีก็ตาม  เนื่องจากสามเณรมีความสำคัญในการสืบต่ออายุพระพุทธศาสนา  เพราะฉะนั้นแล้ว  ทุกภาคส่วนต้องหันมาร่วมมือกัน  เพื่อที่จะรับกับปัญหาที่อาจกระทบไปถึงจำนวนพระภิกษุในอนาคตอีกด้วย

๓. แนวทางการแก้ไขการสืบต่ออายุพระพุทธศาสนาของสามเณรผู้เป็นเหล่ากอแห่งสมณะในสังคมไทยปัจจุบัน  ๑) ด้านครอบครัว  ควรให้ข้อมูลผลดี-ผลเสียในการบวชเรียนที่เป็นรูปธรรมมากกว่านี้  ใช้การเผยแพร่ประชาสัมพันธ์  ส่วนสามเณรต้องดูแลให้ความอบอุ่น  และส่งเสริมเรื่องการศึกษา  ๒) ด้านเศรษฐกิจ  ควรนำหลักพุทธธรรมที่เกี่ยวข้องการดำรงชีวิตมาปรับใช้ให้เข้ากับยุคสมัย  สามเณรควรมีหลักมัตตัญญุตาสำหรับการปฏิบัติตาม  เพื่อการดำรงอยู่อย่างสมถะ  ๓) ด้านสังคม  ควรนำพุทธศาสนาไปแก้ปัญหาสังคม  แม้แต่ตัวสามเณรยังต้องปรับปรุงความประพฤติให้อยู่ในสมณสารูปที่ดีงาม  ๔) ด้านการจัดการศึกษาของรัฐ  รัฐควรคำนึงถึงความเสมอภาค  การเรียนการสอนศีลธรรม  และการปฏิรูปคน  ควรส่งเสริมสนับสนุนการศึกษาของสามเณรด้วย  ๕) ด้านการจัดการศึกษาของคณะสงฆ์  เป็นเรื่องที่ต้องปรับทั้งองค์กร  บุคลากรผู้สอน  หลักสูตรที่ทันสมัย  และการวัดผลที่เป็นสากล  ต้องสร้างแรงจูงใจให้เกิดแก่ผู้เรียนโดยเฉพาะสามเณร  ๖) ด้านพระธรรมวินัย  สามเณรควรให้ความสำคัญ  กับการประพฤติปฏิบัติตามในสิ่งที่ได้ศึกษามา  เมื่อทำผิดต้องยอมรับบทลงโทษเพื่อความดีงามและความผาสุกของคณะสงฆ์ในพระพุทธศาสนา

ดาวน์โหลด